ZAGADNIENIA
Biologia -(z gr. βίος (bios) - życie i λόγος
(logos) słowo, nauka, jest gałęzią nauki zajmującą się badaniem życia. Nauka ta
skupia się na charakterystyce, klasyfikacji oraz zachowaniu organizmów żywych,
jak również sposobem powstawania nowych gatunków oraz zależnościami między nimi
a środowiskiem naturalnym. Biologia obejmuje szeroki wachlarz zagadnień
badawczych, które są często postrzegane jako odrębne dyscypliny naukowe.
Jednakże, wspólnie odwołują się one do fenomenu życia na tle różnych aspektów
badawczych, od biofizyki do ekologii. Wszystkie założenia w biologii są oparte
na tych samych prawach co inne gałęzie wiedzy przyrodniczej, takich jak zasady
termodynamiki i prawo zachowania masy.
pałeczka okrężnicy Escherichia coli Paproć
G. goliatus Gazela
Biologia bada różnorodność życia (wg kierunku wskazówek zegara od góry od lewej)
pałeczka okrężnicy Escherichia coli, paproć, gazela, chrząszcz G. goliatus
Na poziomie organizmu, biologia częściowo wyjaśniła fenomeny takie jak
narodziny, wzrost, starzenie się, śmierć i rozkład organizmów żywych,
podobieństwa między potomkami a ich rodzicami (dziedziczenie) oraz rozkwit
roślin, które intrygowały ludzkość podczas całej jej historii. Inne fenomeny,
takie jak laktacja, metamorfoza, wylęg, zdrowienie i tropizm również znajdują
się w sferze zainteresowań biologii. Na większą skalę czasu i przestrzeni,
biologowie badają udamawianie zwierząt i roślin, wielką różnorodność organizmów
żywych (bioróżnorodność), zmiany w organizmach jakie zachodzą na przestrzeni
wielu pokoleń (ewolucja), ich wymieranie, specjalizację oraz zachowania
społeczne u zwierząt itd.
Podczas gdy botanika zajmuje się badaniem roślin, zoologia jest gałęzią wiedzy
zajmującą się badaniem zwierząt, zaś antropologia jest działem biologii
badającym istoty ludzkie. Natomiast na poziomie molekularnym, życie jest
poznawane przez przez dyscypliny takie jak biologia molekularna, biochemia i
genetyka molekularna. Na poziomie bardziej podstawowym od wymienionych powyżej
jest biofizyka, która zajmuje się przepływem energii w układach biologicznych.
Badania na poziomie komórkowym leżą w sferze zainteresowań biologii komórki.
Skalę wielokomórkową bada fizjologia, anatomia i histologia. Embriologia bada
życie na etapie jego rozwoju zarodkowego, zaś powstawanie i rozwój
poszczególnych organizmów od zapłodnionego jaja do śmierci bada ontogeneza.
Przesuwając się w górę naszej skali, na poziom wielu organizmów, genetyka
rozważa jak działa dziedziczenie cech między rodzicami a potomstwem. Etologia
rozpatruje szeroko pojęte zachowania organizmów w ich naturalnym środowisku.
Genetyka populacyjna ogarnia badania nad całymi populacjami, zaś systematyka
rozważa rodowód organizmów na tle innych gatunków. Niezależne populacje i ich
siedliska są badane przez ekologię i biologię ewolucyjną. Nowym, na razie
teoretycznym, polem badań jest astrobiologia (nazywana też ksenobiologią albo
egzobiologią), która bada możliwości występowania życia pozaziemskiego.
-----------------------------
---------------
Ekologia -(gr. oíkos + lógos = dom + nauka,
słowo, wiedza) to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się
badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami, a ich środowiskiem.
Określenia ekologia, ekologiczny są często używane w języku potocznym, mając
szeroki i czasem nieprecyzyjny sens znaczeniowy, nie zawsze związany z ekologią
jako nauką. Często odnoszą się do sozologii, tj. nauki o ochronie środowiska lub
samej ochrony środowiska jako takiej.
Termin ten wprowadził, od słowa oecologia, niemiecki biolog i ewolucjonista
Ernst Haeckel w 1869 roku, by określić badania nad zwierzętami i ich relacjami z
otaczającym światem nieorganicznym jak i organicznym, ze szczególnym
uwzględnieniem interakcji, przyjaznych lub wrogich z organizmami roślinnymi i
zwierzęcym, z którymi wchodzą w kontakt. Słowo ekologia pochodzi od dwóch
greckich słów, "oikos" czyli dom i "logos" czyli nauka, słowo, opowieść.
Ekologia jest to nauka o domu, zamieszkałym przez wszystkie organizmy. By dom
ten był bezpieczny dla wszystkich jego mieszkańców musi panować w nim porządek.
Ekologia opisuje czynniki potrzebne do utrzymania takiego porządku - równowagi
przyrodniczej.
Na organizmy w środowisku oddziałują czynniki abiotyczne i biologiczne, a
najważniejszym pojęciem ekologii jest ekosystem.
Obecnie ekologia posługując się specyficzną metodologią określa funkcjonowanie
jednostek wyższego rzędu niż organizm - populacji, zespołów, biocenoz,
ekosystemów, krajobrazów ekologicznych.
Podłożem do właściwego zrozumienia pojęcia ekosystemu jest uświadomienie sobie,
że układy biologiczne istnieją w nierozerwalnej sieci powiązań między sobą i
otaczającym środowiskiem. Istnieje stała wymiana materii i energii między
poszczególnymi elementami łańcucha powiązań, a prawidłowe funkcjonowanie
wszystkich elementów jest możliwie tylko w stanie wzajemnej dynamicznej
równowagi (homeostaza).
W początkowym okresie kształtowania się ekologii wyróżniano w niej podział na:
* Autekologię czyli ekologię organizmów, zajmującą się badaniem wzajemnego
oddziaływania środowiska abiotycznego na poszczególne organizmy, i odwrotnie.
* Synekologię czyli ekologię ekosystemów, zajmującą się badaniem grup organizmów
(jako całości) w biocenozach oraz zależności między zbiorowiskami organizmów a
ich siedliskiem.